Kobiety na całym świecie zmagają się z menstruacją każdego miesiąca, co niekiedy może utrudnić wypełnianie obowiązków zawodowych. Być może zauważyliście już, że w Hiszpanii wprowadzono zmiany w prawie pracy dotyczące urlopu menstruacyjnego. Czy takie rozwiązanie jest popularne w innych krajach? Jak działa w praktyce? Sprawdźmy!
Urlop menstruacyjny – co to jest?
Urlop menstruacyjny w Hiszpanii został wprowadzony w marcu 2021 roku w niektórych miastach, a od 2023 roku w całym kraju, i umożliwia kobietom, które zmagają się z poważnymi bólami menstruacyjnymi, skorzystanie z dodatkowego dnia wolnego w miesiącu. Aby skorzystać z tego prawa, kobieta musi posiadać specjalne zaświadczenie od lekarza, które potwierdza dyskomfort związany z krwawieniem.
Ile razy w roku możemy skorzystać z urlopu menstruacyjnego? Zgodnie z obowiązującymi przepisami, kobiety mogą skorzystać z urlopu jednego dnia do trzech następujących po sobie dni w miesiącu, maksymalnie przez dwanaście miesięcy. Nie jest to dosłownie urlop – a raczej zwolnienie lekarskie. Ważne jest to, że odmiennie od innych „chorób” – płatny jest od pierwszego dnia przez Państwo (a nie jak w innych przypadkach – od trzeciego).
Urlop menstruacyjny w innych krajach
Warto zwrócić uwagę na to, że urlop menstruacyjny w innych krajach funkcjonuje na odmiennych zasadach. Przykładowo, w Korei Południowej oraz w Indiach pracodawcy są zobowiązani do udzielania kobietom urlopu w czasie miesiączki. Podobnie jest w Japonii, gdzie menstruacyjny dzień wolny nazywa się „seiri kyuka”. Indonezja posiada również własną wersję urlopu menstraucyjnego już od 1948 roku. Zambia za to ma tylko jeden dzień, nazywany „dniem matki”, gdzie pracownica nie musi tłumaczyć się, dlaczego bierze urlop. W Stanach Zjednoczonych natomiast nie istnieje specjalny urlop menstruacyjny, ale pracownicy mogą korzystać z urlopów zdrowotnych w przypadku poważnych dolegliwości związanych z menstruacją.
Emocje związane z urlopem menstruacyjnym
Urlop menstruacyjny w Hiszpanii spotkał się z zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi opiniami. Ci, którzy popierają to rozwiązanie, uważają, że kobiety powinny mieć możliwość wzięcia wolnego, jeśli ich stan zdrowia to wymaga. Ilość dni ulgi nie jest wprawdzie duża, ale dla wielu kobiet może stanowić istotną pomoc w codziennym funkcjonowaniu. Z drugiej strony, są obawy, że wprowadzenie tego prawa może skłonić pracowników do dyskryminacji kobiet, a także zwiększyć koszty pracy dla przedsiębiorców.
Należy jednak zaznaczyć, że nie każda kobieta kwalifikuje się do takiego urlopu. Poważne bóle miesiączkowe – zarówno te pierwotne, jak i wtórne, nie są łatwe do diagnozy. Stygmatyzacji podlega fakt, że bóle ma „każda kobieta” i są one bagatelizowane przez społeczeństwo, lekarzy czy nawet same kobiety. Na podstawie przeprowadzonych ankiet dowiedzono, że kobiety są już na tyle przyzwyczajone do bóli, że nie określają je jako „dokuczające”, mimo zaznaczenia sporych ocen w ich intensywności.
Urlop mentruacyjny w Polsce
Jeśli zastanawiacie się, jak wygląda sytuacja w Polsce, to niestety powinniśmy wyznać, że nie istnieje u nas oficjalny urlop menstruacyjny. O ile w niektórych przypadkach pracodawcy przychylają się do prośby pracownicy o wolny dzień z powodu miesiączki, to jest to jedynie kwestia dobrej woli firmy. Zapobiegać dyskryminacji, włącznie z tą związaną z płeć czy stanem zdrowia, ma przede wszystkim Kodeks pracy, który zobowiązuje do równego traktowania pracowników.
Mamy jednakże kilka przykładów firm, które wprowadziły urlopy mentruacyjne.
Jedną z polskich firm, które zdecydowały się na wprowadzenie urlopu menstruacyjnego, jest krakowska agencja kreatywna More Bananas. Firma wprowadziła nowy rodzaj płatnego urlopu na początku 2022 roku. W przypadku tej firmy nie trzeba wypełniać żadnych formalności – wystarczy zgłosić nieobecność tego samego dnia rano. Według ustalonego regulaminu, każda osoba może wykorzystać jeden dzień wolny od pracy w miesiącu. Jak informuje More Bananas, przed wejściem w życie przepisów zapytano o zdanie zatrudnionych. Nikt nie zgłosił przeciwwskazań do wprowadzenia zmian.
Inną polską firmą uznającą urlop z powodu okresu jest PLNY LALA. Dzień wolny otrzymał przewrotną nazwę „Okres wolny od pracy”.
W 2023 roku urlop menstruacyjny wprowadził CD Projekt RED, opierając się na doświadczeniach siostrzanej firmy GOG, która wdrożyła to rozwiązanie rok wcześniej. W tym wypadku z powodu okresu można wykorzystać jeden dodatkowy dzień wolny w miesiącu. Taki urlop jest pełnopłatny.
Podsumowanie
Wprowadzenie urlopu menstruacyjnego w Hiszpanii pokazuje, że w Europie coraz bardziej zwraca się uwagę na problemy, z którymi borykają się kobiety. Choć pomysł ten ma swoich przeciwników, to dla wielu kobiet może stanowić realną pomoc w codziennym funkcjonowaniu. Warto jednak pamiętać, że sytuacja w poszczególnych krajach może być odmienna, a decyzja o wprowadzeniu takiego prawa powinna być dokładnie przemyślana i skonsultowana ze wszystkimi zainteresowanymi stronami.